Monday, August 26, 2013

buwan ng wika

Helllo A__. Nasa huling linggo na tayo ng Buwan ng Wika kaya hayaan mo nang kausapin kita sa Filipino. Minsan lang naman ito.

Hindi na naman ako nakakapagsulat nitong mga huling araw alam ko. Pasensiya naman. Aaminin kong hindi talaga ako naglaan ng panahon upang kausapin ka.

Wala namang nagbago sa akin eh. Ganoon pa din naman ako. Ang kinaibahan lang ngayong mga sandali ay hindi ako nababalot sa kalungkutan.

Teka napaka-pormal ko bang magsalita? Hayaan mo na ako. 'Pag dating kasi sa panunulat sa Tagalog ay ninanais kong angat ito sa kaysa sa aking pananalita. Oo alam kong Filipino na ang tawag sa ating pambansang wika pero hindi mo maitatanggi na malaking bahagi nito ay base sa dialektong Tagalog kaya madalas ganoon pa din ang bansag ko dito.

Matagal na din akong hindi nakapanulat nang ganito 'no? Nakakapanibago. Ang siste pa ay halos lahat ng mga naitipa kong salita sa Word ay sinalungguhitan ng pula dahil Ingles ang lingwahe ng program. Susubukin kong mag-download ng Tagalog para sa diksyunaryong kaakibat nito. 'Yung ay kung mayroon.

Napanood ko pala ang isang dokumentaryo tungkol sa ating wika. Nakalimutan ko na ang pamagat ng episode ng Che Che Lazaro Presents na 'yon. Masasabi kong makabuluhan ang naturang pagtatalakay. Akalain mo ba naman na hanggang sa ngayon pala ay maigting pa din ang pagtatalo tungkol sa lingua franca ng ating bansa. May mga myembro pa din ng akademya na sensitibo at marubdob ang opinyon sa ganitiong usapin. May mga ilang na eksperto sa Filipino na nagsasabing dapat panatilihin ang wastong balarila sa wastong ikayayaman ng wika. Mayroon din naman (mga propesor sa U.P. karamihan) na nagsasabi naman na dahil daynamiko ang bata nating linggwahe ay hindi natin ito dapat itali sa mga lumang panuntunan dahil ang importante ay ang pagkakaintindihan.

Ginawa nilang halimbawa ay ang salitang madalas gamitin ng mga reporter: kaganapan. Ang palasak na gamit nito ay ang para bang diretsong pagsasalin ng salitang Inggles na happpening. Subalit ang tunay na kahulugan nito pala ay fullfillment.

Ano sa tingin mo A__? Sa akin mas papaning ata ako dun sa mga nagpapaka-purist. Sabihin na nga nating patuloy pa sa pag-eebolb ang ating batang-bata wika at hindi maiiwasan ang kagyat na pagbabago ng mga kahulugan lalo na sa mga bagong salita. Ang sa ganang akin ay hanggat maari ay dapat maging mapagmatyag ang mga tagataguyod ng ating wika laban sa padalos-dalos na pagbabago lalo na sa maling pagkakahulugan sa mga salitang naririyan na sa ating bokabularyo.

Natapos ko ang programang nag-iisip ng mga posibilidad kung sakaling pinaglinang ko ang paggamit ng Filipino sa pagsusulat. Naging ganap na manunulat kaya ako?

Nakakatuwa malaman mula sa naturang dokumentaryo na ang ilan sa mga popular na libro gaya ng Harry Potter ay naisalin na pala sa Filipino. Ang kompanyang responsable dito ay siya ding taga-limbang ng Precious Hearts pocket books. Natuwa ako dahil naroroon ang intensyon nilang gawing popular ang Filipino. Ngayon baka naman may magkutya naman, na kung ano ang ba K ng isang taga-imprenta ng mga babasahing tinatangkilik lamang ng bakyang crowd. Ano naman? Isasalin din nila ata ang Fifty Shades of Grey series. Hindi 'bat wala ding literary value ang nasabing trilogy subalit mabenta sa mga bansang gumagamit ng Ingles. Ang importante dito ay pagtaguyod nila ng wikang Filipino sa masa.

Alam mo A__ parang pareho lang ata nakakapagod magsulat sa Filipino. Nahihirapan din akong humabi ng mga pangungusap kaya. Teka ano kaya kung subukin kong magpadala ng mga lathalain sa kung ano mang website na nasa Filipino? Naku wala akong alam na website na ganoon pala liban sa mga panakanakang pananagalog ng mga blogs na sinusundan ko.

Tatlong buwan ka nang mahigit sa akin A__ at puro gastos pa ang nagagawa ko sa 'yo. Sana matulungan mo naman akong kumita ng pera. Kaya nga ako bumili ng laptop ay para maisakatuparan ko ang ambisyong kong maging nobelista o kahit na kolumnista man lang.

Hindi kita sinusumbatan ah. Alam ko namang kasalanan ko ang lahat. Tingnan mo nga yan. Wala pa halos tatlong pahina ang naisusulat ko ay napapagod na ako at natatamad.


Siguro ipapahinga ko muna ito. Susulat muli ako sa Filipino siguro hanggat maaari. Marahil sa wikiang ito talaga ang tinig kong nararapat dinggin.

-- from my journal